Sorumluluk; bireyin yaş, cinsiyet ve gelişim düzeyine uygun olarak yüklendiği yüklenmek
zorunda olduğugörevleri
yerine getirmesidir. Bu duygu erken çocukluk
devrelerinden itibaren çocukta gelişir.
İletişim çatışmalarının nedenlerinden biri de birey olarak sınırlarımızı ve sorumluluklarımızı
bilmemekten kaynaklanmaktadır. Bu nedenle çocuk yetiştirirken dikkat etmemiz gereken en
önemli noktalardan biri, çocuklarımıza neyi, ne zaman ve nasıl yapacaklarını (yani
sınırlılıkları) ve davranışlarının sorumluluğunu almayı öğretmektir. Aile içinde sınır ve
sorumluluklarının bilincinde olan çocuklar yarın toplum içinde de kendi sorumluluklarını
üstlenen, başkasının haklarına saygı gösteren yetişkinler olacaklardır.
Ebeveynler olarak neler yapmalıyız?
1. Mesajınızı iletin: öncelikle çocuğunuzun, sizin ondan ne istediğinizi net ve açık bir şekilde
bilsin. Örneğin;
Kardeşinle kavga etmeni istemiyorum.
Odanı toplamalısın.
Her gün bir saat ders çalışmanı istiyorum.
2. Şimdiye dek kullandığınız ve bir işe yaramayan cezalandırma yöntemlerini bırakın.
3. Çocuğunuza, istediğinizi yapmaz ise sonucun ne olacağını ve bundan da kendisinin
sorumlu olduğunu söyleyin. Örneğin;
Kardeşinle kavga edersen sinemaya gidemezsin.
Odanı toplamazsan arkadaşlarınla buluşamazsın.
4. Söylediğiniz sözün arkasında durun ve asla yerine getiremeyeceğiniz sözler sarf etmeyin.
Büyük olasılıkla çocuğunuz ısrarla istemediğiniz şekilde davranacaktır. Ancak sizin
dediklerinizi yapacağından emin olursa davranışını değiştirecektir. Siz tutarlı ve kararlı
olduğunuz sürece çocuğunuz davranışlarının sonucundan kendisinin sorumlu olduğunu ve
yapması gereken bir işi yapmazsa sonuçlarına katlanması gerektiğini öğrenecektir.
Bunların yanı sıra çocuğunuza ufak sorumluluklar yükleyin ve onları gerçekleştirmesinde
kendisine yardımcı olun. Bu sorumlulukların üstesinden gelme yeteneğini gösterirse onu taktir
etmeniz, ilgi ve şefkatinizin artması yanında birde bir işi başarmış olmanın doğuracağı
mutluluk ve gurur duygusu ona cesaret verecek ve gittikçe daha önemli sorumluluklar
yüklenmeye yöneltecektir. Sorumluluk alanlarında çocuğun çabalarına saygı gösterip kendi
başına düşünüp sorunları çözmesi sağlanmalıdır. Bu arada ebeveynlerin bir sorumluluk
duygusu kavramına sahip olduğunu göstermesi ve tutarlı davranışlar sergilemesi çocuk
üzerinde son derece belirgin bir etkiye sahip olacaktır.
